Do czego jest nam potrzebna witamina D, co się dzieje kiedy jej brakuje i jakie są jej źródła?
Witamina D3 i D2 – jakie są różnice?
Termin witamina D odnosi się do witaminy D3 – cholekalcyferolu, który występuje głównie w żywności pochodzenia zwierzęcego oraz witaminy D2 – ergokalcyferolu, który występuje w produktach pochodzenia roślinnego (grzyby, tkanki roślinne). Źródłem witaminy D3 w diecie są tłuste ryby (tuńczyk, łosoś), jaja oraz produkty mleczne. Należy jednak pamiętać, że głównym źródłem witaminy D3, praktycznie w całości pokrywającym jej dzienne zapotrzebowanie, jest endogenna produkcja pod wpływem promieniowania UV-B. Obecnie bardzo popularna jest diagnostyka labolatoryjna w kierunku witaminy D. Diagnostycznym wskaźnikiem zawartości witaminy D3 w organizmie jest oznaczenie w surowicy krwi monohydroksylowanych izoform witaminy D.
Nadmiar i niedobór witaminy D w diecie – zagrożenia i przyczyny.
Na wstępie należy wspomnieć, że nie jest możliwe osiągnięcie hiperwitaminozy witaminy D poprzez normalną dietę lub ekspozycję na słońce, a jedynie na drodze niewłaściwie prowadzonej suplementacji (przyjmowanie dużych dawek przez długi czas lub przy nadwrażliwości na witaminę D). Nadmiar witaminy D gromadzi się w wątrobie, skórze, kościach i w mózgu. Ponadto prowadzi do zwiększenia uwalniania wapnia z kości i odkładania się go w tkankach miękkich. Do objawów hiperwitaminozy zaliczamy zapalenie skóry, osłabienie mięśni i bóle stawów jak również utratę apetytu, metaliczny posmak w ustach nudności, wymioty, biegunkę i nieregularną czynność serca.
Z kolei niedobór witaminy D może być spowodowany niedostateczną jej podażą w diecie, upośledzoną syntezą skórną, nadmiernym katabolizmem witaminy D lub defektem receptora dla witaminy D. Do czynników predysponujących do wystąpienia niedoboru witaminy D należy m.in. stosowanie filtrów przeciwsłonecznych. Do objawów niedoboru należą bóle kości i osłabienie mięśni, szybkie męczenie się, bezsenność, biegunka, choroby przyzębia oraz problemy z apetytem. Niedobór może również powodować nadciśnienie, nadwagę i wrażenie „bólu skóry”. Specjaliści do objawów niedoboru kwalifikują również spadek odporności. Najbardziej niebezpieczne skutki niedoboru witaminy D u dorosłych to zniekształcenia sylwetki, skrzywienia i zwyrodnienia układu kostnego, złamania oraz problemy w funkcjonowaniu układu nerwowego.
Jakie są aktualne rekomendacje dotyczące stosowania witaminy D3?
U noworodków urodzonych przedwcześnie dawka rekomendowana to aż 800 IU/dobę od pierwszych dni życia niezależnie od sposobu karmienia. Dla niemowląt (0-6 miesiąca życia) zalecane jest 400 IU/dobę codziennie od pierwszych dni życia niezależnie od sposobu karmienia. Dla niemowląt w okresie od 6-12 miesięcy to 400-600 IU/dobę, zależnie od dobowej ilości witaminy D przyjętej z pokarmem. Dla dzieci 1-10 r.ż. to aż 600-1000 j.m./dobę. Przypominamy, że witamina D jest szczególnie ważna dla niemowląt i małych dzieci. Jej niedobory w organizmie objawiają się powolnym zrastaniem się ciemiączka, krzywicą kości, płaską główka i powolnym wzrostem, możliwe są też zaparcia. Należy zatem pamiętać o regularnej suplementacji witaminy D u dzieci. Krople z witaminą najlepiej podawać przy posiłku, idealnie jeśli będzie to posiłek wysokowapniowy jak np. jogurt.
Dla młodzieży od 11 roku życia oraz dorosłych rekomendowana jest dawka 800-2000 IU/dobę, ale jedynie przy restrykcyjnym stosowaniu kremów z filtrami UVB i/lub ograniczonym czasie przebywania na słońcu. Seniorzy > 75 lat powinni zwiększyć podaż witaminy i suplementować 2000-4000 IU/dobę. Osobną grupą są kobiety planujące ciążę, którym zaleca się suplementację 800-2000 IU/dobę w zależności od masy ciała i podaży witaminy D w diecie przez cały rok. Kobiety w ciąży powinny przyjmować 2000 IU/dobę przez cały okres ciąży i laktacji.
Lek, a suplement diety – jaka jest różnica?
Lek zawiera substancję leczniczą o dokładnie znanym stężeniu, posiada kartę charakterystyki produktu leczniczego oraz konkretne wskazanie terapeutyczne. Lek służy leczeniu lub zapobieganiu chorobie, a jego skuteczność terapeutyczna jest potwierdzona badaniami klinicznymi. Suplementy diety stosuje się u ludzi zdrowych w celu uzupełnienia diety w określone składniki. Suplement diety nie wymagają potwierdzenia skuteczności badaniami klinicznymi i nie posiadają badań oceniających skuteczność działania farmakologicznego. Suplement to produkt zawierający skoncentrowane ilości witamin, składników mineralnych lub innych substancji, który wykazuje efekt odżywczy lub inny fizjologiczny. Zawartość danego składnika w suplemencie może wahać się w stosunku do ilości zadeklarowanej na opakowaniu. Często suplementy i leki z witaminą D3 mają postać miękkich kapsułek z płynną witaminą. Kapsułki miękkie z witaminą D3 wypełnione są substancjami pochodzenia naturalnego (olej lniany, oliwa z oliwek, olej z krokosza barwierskiego) są łatwe w połykaniu oraz mają neutralny smak i zapach. Substancje tworzące otoczkę są obojętne fizjologicznie. Przykładem witaminy D w kapsułkach miękkich jest Ibuvit D3, który występuje w aptekach w różnych dawkach i wielkościach opakowań.
Warto wiedzieć więcej z Aptemed
Mamy nadzieję, że dzięki naszemu poradnikowi wiesz już jak suplementować witaminę D. Jeśli chcesz poszerzyć swoją wiedzę w zakresie różnego rodzaju schorzeń oraz sposobów zapobiegania im, zachęcamy do przejrzenia innych artykułów dostępnych na stronie Apte-Med. Zaglądaj na naszego bloga jak najczęściej, ponieważ regularnie publikujemy tam wiele ciekawych tekstów, z których dowiesz się, jak zadbać o zdrowie swoje i swoich bliskich.
