Katar sienny ma ściśle sezonowy charakter: występuje w okresie kwitnienia roślin. Inaczej nazywany jest alergicznym czy też pyłkowicą. Nierzadko mylony jest ze zwykłym nieżytem nosa. Tymczasem jest on reakcją na alergeny znajdujące się w powietrzu – najczęściej na pyłki traw, drzew i grzybów. Jakie daje objawy oraz jak je łagodzić i leczyć? Odpowiedzi znajdziesz poniżej. Zapraszamy do lektury.
Katar sienny: uciążliwa dolegliwość sezonu wiosenno-letniego
Przypadłość ta dotyka nawet co czwartego mieszkańca Europy. Katar sienny łatwo zdiagnozować, ale jego leczenie jest już trudniejsze. Nie jest to poważna choroba, jednak bardzo uciążliwa. Jej etiologicznymi czynnikami są najczęściej pyłki roślin – alergeny wziewne. I tak:
-
pyłki traw nasilają objawy alergii latem,
-
pyłki drzew – na wiosnę,
-
zarodniki grzybów – jesienią,
-
pierze i sierść zwierząt przez cały rok.
Czym jest katar sienny i jakie ma przyczyny?
To sezonowa alergia na pyłki traw, drzew, krzewów i innych roślin, które pylą wiosną i latem. Nieprawidłowa reakcja organizmu na niegroźny zazwyczaj czynnik. W procesie alergicznym układ odpornościowy traktuje alergeny jako elementy zagrażające. To wywołuje reakcję obronną, mającą na celu ich zneutralizowanie i wydalenie z organizmu. Skomplikowane procesy biologiczne związane z neutralizacją alergenów mogą przybierać różnorodne formy, np. kataru siennego. Im stężenie pyłków w powietrzu jest wyższe, tym ryzyko wystąpienia objawów kataru siennego większe. Dzieje się tak, ponieważ swoista immunoglobulina (IgE) odpowiedzialna za inicjowanie lawiny reakcji alergicznych pokrywa komórki tuczne – mastocyty – w jamie nosowej i drogach oddechowych. Gdy alergen dosięgnie komórki tuczne, łączy się wówczas z IgE. To wyzwala reakcję uwalniania histaminy i innych substancji powodujących stan podrażnienia błon śluzowych.
Jednym z silniejszych alergenów są pokrzywa i bylica, których stężenie w powietrzu jest największe w końcówce czerwca aż do końca sierpnia. Topola i olcha kwitną w początkach wiosny, a komosa i chwasty w połowie sierpnia. To w tych miesiącach alergicy cierpią najbardziej.
Jak rozpoznać katar sienny?
Katar sienny objawia się obrzękiem i zaczerwienieniem błony śluzowej nosa, z którego wypływa obfita, surowicza, wodnista wydzielina. Często towarzyszą temu ataki kichania, czasem kaszel, a poza tym:
Powikłaniem kataru siennego bywa astma oskrzelowa. Jeśli więc zauważysz u siebie jego typowe objawy, wskazana jest konsultacja lekarska. Specjalista na podstawie przeprowadzonego wywiadu z pacjentem może zlecić testy diagnostyczne. Mogą one pomóc potwierdzić lub wykluczyć alergię.
Jak wygląda leczenie kataru siennego?
Sezonowy katar sienny może rozpoznać i leczyć lekarz rodzinny na podstawie występujących objawów. Może zalecić stosowanie leków łagodzących katar sienny, takich jak np.:
Jeśli jednak potrzebna jest szersza diagnostyka alergii, konieczne jest zgłoszenie się do lekarza alergologa, który może zlecić wykonanie testów alergicznych i immunoterapię. Poprzez odczulanie da się uwolnić od alergii, np. na pyłki traw, drzew, pleśnie czy grzyby. Czasami jednak obserwuje się zjawisko zmienności reakcji alergicznych. Przestajemy być wrażliwi na jeden alergen, a pojawia się uczulenie na inne.
Przy towarzyszących dodatkowych objawach uczulenia niezbędne może okazać się przyjmowanie preparatów antyhistaminowych. Przy niektórych alergenach zaleca się unikanie ich i eliminację ze środowiska uczulonej osoby, chociaż nie zawsze jest to możliwe. Wczesne wdrożenie immunoterapii swoistej pozwala zahamować rozwój zapalenia alergicznego.
Co robić, by zminimalizować objawy alergiczne?
Jeśli jesteś alergikiem i chciałbyś złagodzić objawy uczulenia:
-
Unikaj bezpośredniego kontaktu z alergenami, które Cię uczulają i powodują katar sienny oraz inne objawy.
-
Stosuj irygacje nosa, np. z użyciem soli fizjologicznej – rób to po każdym powrocie do domu. Dzięki temu usuniesz z nosa resztki pyłków i innych zanieczyszczeń, pozbędziesz się nadmiaru wydzieliny. To pozwoli Ci swobodniej oddychać, a krople na katar będą lepiej wnikać do nosa.
-
Po powrocie do domu weź prysznic i zmień ubranie.
-
Do odkurzania mieszkania używaj odkurzacza ze specjalnym filtrem antyalergicznym.
-
Często ścieraj kurz z mebli.
-
Pozbądź się z domu żywych roślin.
-
Zrezygnuj z suszenia odzieży na świeżym powietrzu.
-
Rzuć palenie i nie bądź biernym palaczem.
Podejrzewasz katar sienny? Skonsultuj się z lekarzem!
Szacuje się, że w Polsce na alergiczny nieżyt nosa cierpi około 9 mln osób, z czego 25%, to dzieci i młodzież w wieku szkolnym. Nie wolno lekceważyć już pierwszych symptomów alergii. Po pierwsze dlatego, że ciągłe kichanie jest bardzo uciążliwe i utrudnia normalne funkcjonowanie, a po drugie – nieleczony katar sienny może prowadzić do rozwoju astmy oskrzelowej. Jeśli więc podejrzewasz u siebie taką przypadłość, skonsultuj się z lekarzem rodzinnym. On postawi wstępną diagnozę, przepisze odpowiednie leki łagodzące nieżyt nosa, a w razie potrzeby zaleci dalsze badania diagnostyczne i wizytę u alergologa. Już dziś zadbaj o swoje zdrowie i nie daj się alergii.
