Zbyt długie przebywanie na słońcu grozi oparzeniami skóry, które mogą objawiać się zaczerwienieniem i bólem. Najbardziej narażone na dolegliwości wywołane promieniowaniem UV są osoby o jasnej karnacji, dzieci oraz pracownicy fizyczni. Jak łagodzić letnie oparzenia słoneczne? Co warto mieć w apteczce na wszelki wypadek? Przeczytaj nasz wakacyjny poradnik.
Dlaczego warto chronić skórę przed oparzeniami słonecznymi?
Bez słońca nie ma życia – naturalne światło jest niezbędne nie tylko roślinom, ale również ludziom. Promieniowanie UVB stymuluje bowiem produkcję witaminy D w organizmie, który to składnik bierze udział w podstawowych procesach fizjologicznych.
Jednak ekspozycja na słońce na swoje złe strony. Zbyt długie opalanie się może skutkować oparzeniami słonecznymi. Promieniowanie UVB zmniejsza wówczas właściwości ochronne melatoniny (naturalnego barwnika skóry). Efektem jest rumień i bolesność skóry przy dotyku, a w kolejnych stadiach jeszcze poważniejsze objawy.
Należy pamiętać, że oparzenia słoneczne to nie tylko niewinne dolegliwości kojarzone z wakacjami. Niestety dostrzeżono wyraźny związek między nimi a czerniakiem, czyli groźnym nowotworem skóry. Jak ustalili badacze, u osób, które w dzieciństwie doznały oparzenia słonecznego drugiego stopnia, drastycznie wzrasta ryzyko zachorowania na czerniaka.
Do innych skutków zbyt częstego korzystania ze słońca należą zmiany skórne, takie jak piegi, pieprzyki, a także przebarwienia. Ponadto skóra poddawana nadmiernej ekspozycji słonecznej znacznie szybciej się starzeje.
Jakie są stopnie oparzeń słonecznych i ich objawy?
Proces powstawania oparzeń słonecznych jest uzależniony od pory dnia i nasłonecznienia, czasu spędzonego na słońcu oraz właściwości skóry. Szczególnie narażone są osoby o jasnej karnacji (fototypy I i II). Już kilkunastominutowa ekspozycja może u nich skończyć się boleśnie.
Wyróżnia się następujące rodzaje oparzeń słonecznych:
• I stopnia – najpowszechniejszy rodzaj oparzenia, który obejmuje naskórek. Przebiega dość łagodnie i objawia się zaczerwienieniem skóry oraz wrażliwością na dotyk. Gojenie trwa kilka dni, po tym czasie naskórek zaczyna się łuszczyć, a zaczerwienienie przechodzi w opaleniznę;
• II stopnia – dotyczy skóry właściwej. Oprócz zaczerwienienia pojawiają się pęcherze wypełnione płynem surowiczym. Istnieje tu ryzyko martwicy naskórka. Oparzenie może wymagać konsultacji lekarskiej i odpowiedniego leczenia, trwającego ok. 2-3 tygodnie;
• III stopnia – bardzo poważne oparzenie dotykające głębokich warstw skóry wraz z nerwami. Jest to dolegliwość, która występuje niezwykle rzadko, wymaga hospitalizacji i długiego leczenia.
Oparzenia słoneczne łatwo pomylić z pokrzywką słoneczną (tzw. uczulenie na słońce) lub reakcją fotouczuleniową wywołaną przez składniki zawarte w niektórych lekach, kosmetykach czy ziołach.
Pierwsza pomoc w razie oparzeń – jak złagodzić objawy?
Pierwsze objawy oparzenia (I stopień) można łagodzić za pomocą domowych sposobów. Po zaobserwowaniu zaczerwienionej skóry najpierw należy udać się do cienia i unikać dalszej ekspozycji na słońce. Warto również schłodzić oparzone miejsca chłodną wodą (nie lodowatą, by uniknąć szoku). Dobrym pomysłem jest zastosowanie okładów np. z mokrych ręczników bawełnianych, a także naturalnych składników, takich jak kefir, maślanka, aloes, plastry ogórka.
Dalsza pielęgnacja polega na przyspieszeniu regeneracji skóry poprzez intensywne nawilżanie – komfort przyniesie lekkie schłodzenie balsamu przed nałożeniem.
W przypadku oparzenia II stopnia tu również w pierwszej kolejności należy schłodzić skórę wodą. Ukojenie mogą przynieść maści, spraye i pianki z D-pantenolem i alantoiną o właściwościach łagodzących, a także leki przeciwbólowe. Unikaj jednak tłustych kremów, olejów i wazelin, które utrudniają odprowadzenie ciepła ze skóry, a gdy pojawią się pęcherze, nie przekłuwaj ich! Wszelkie inne niepokojące zmiany należy konsultować z lekarzem.
Jak zapobiegać oparzeniom słonecznym?
Przepisem na skuteczną ochronę przed oparzeniami słonecznymi jest… unikanie słońca. Niestety sprawdza się to jedynie w teorii. Korzystając z wakacyjnych podróży, spacerując z psem czy pracując w ogrodzie, nie sposób całkowicie uniknąć ekspozycji na promieniowanie UV. Można jednak zmniejszyć ryzyko powstawania oparzeń.
Poznaj zasady bezpiecznego korzystania ze słońca:
• unikaj przebywania na słońcu w godzinach 11.00-15.00, kiedy najłatwiej o oparzenia;
• stosuj kremy z wysokim filtrem, od SPF 30 (najwyższą ochronę gwarantują kosmetyki o SPF 50+);
• podczas opalania wielokrotnie aplikuj kremy z filtrem, zwłaszcza po kąpieli;
• jeśli musisz przebywać na słońcu, chroń głowę kapeluszem, osłaniaj twarz, dekolt i ramiona (sprawdzają się lekkie szale, narzutki itp.), czyli części ciała z delikatną i podatną na oparzenia skórą;
• obserwuj skórę podczas ekspozycji na słońce – gdy zauważysz zaczerwienienie, przejdź do cienia;
• jeśli chcesz cieszyć się złocistą opalenizną, dawkuj słońce stopniowo, np. przez kilka dni przez 15-25 minut;
• zwracaj szczególną uwagę na dzieci, których skóra jest cienka i wrażliwa.
Korzystasz ze słońca? Rób to bezpiecznie!
Mimo panujących kanonów urody, jasna skóra również jest piękna. Jeśli chcesz jednak nabrać wakacyjnej opalenizny, zadbaj o ochronę odpowiednimi kosmetykami z filtrem oraz strojem. Bezpieczeństwo i racjonalne zachowanie to podstawa, by uniknąć oparzeń słonecznych i związanych z nimi przykrych dolegliwości.
